مرگ به خاطر گرسنگی بحران انسانی فراموش شده کودکان یمن

«کودک هفت ماهه‌ام که نیم عمرش را مریض بود، از گرسنگی مرد.» این صحبت‌های عبده علی ناصر، پدر فراس، کودکی است که اواسط ۲۰۲۱ به دلیل سوء تغذیه شدید در بیمارستانی در شهر تعز یمن جان خود را از دست داد.

به گزارش ایسنا، به نقل از سایت روزنامه العربی الجدید، عبده علی ناصر گفت: بیماری کودک شیرخوارم در پنج ماهگی شروع شد. بعد از دو ماه ما برای معالجه او به شهر تعز آمدیم. بیماری او به دلیل سوء تغذیه شدید به مرحله خطرناکی رسیده بود اما بعد از حدود سی روز بستری شدن در بخش مراقبت‌های ویژه جان خود را از دست داد. ما در ابتدا نمی‌دانستیم سوء تغذیه دارد و همیشه از تبی که داشت نگران بودیم و نمی‌توانستیم به خاطر وضعیت معیشتی غذای مناسبی را تهیه کنیم. هزینه معالجه او را نداشتیم یا حتی هزینه رفت و آمد برای انتقال او به بیمارستان را هم نداشتیم.

بر اساس گزارشهای سازمان ملل بیش از ۲۳.۴ میلیون نفر از جمله ۱۲.۹ میلیون کودک یعنی حدود سه چهارم تعداد ساکنان یمن به کمک‌های انسانی نیاز دارند. حدود ۲.۲ میلیون کودک سوء تغذیه شدید دارند. یمن بیش از ۹۰ درصد نیازهای اساسی خود را وارد می‌کند و همین مسئله باعث شده تا بهای جنگ اوکراین را که باعث افزایش قیمت کالاها شده، بپردازد.

عمار محسن که ساکن صنعاست، با مشکلاتی در فراهم کردن شیر برای کودک شیرخوارش مواجه است و هر بار مجبور است موبایلش را نزد داروخانه گرو بگذارد تا بتواند پول فراهم کند. اما اکنون او به دلیل اینکه قرض‌هایش را نپرداخته است داروخانه درخواستش را رد می‌کند.

وی گفت: گاهی اوقات به کودکم که یک سال بیشتر ندارد به جای شیر ماست می‌دهم اما او در طول شب همچنان گریه می‌کند و این برای من به عنوان یک پدر بسیار سخت است اما هیچ چاره‌ای ندارم و کاری هم ندارم که بتوانم نیازهای اساسی خانواده‌ام را تأمین کنم. هر بار برای تأمین یک قوطی شیر می‌روم با افزایش قیمت آن یا نبود آن غافلگیر می‌شوم. تاجران و آنهایی که جنگ را به راه انداخته‌اند این مسئله برایشان مهم نیست. آنها از رنج کشیدن کودکان یمنی و بیماری‌هایشان سود می‌برند.

صندوق حمایت از کودکان سازمان ملل (یونیسف) دسامبر برای فعالیت انسانی به خاطر کودکان یمن فراخوان داد.

کاترین راسل، مدیر اجرایی یونیسف بعد از سفر به یمن گفت: مردم یمن برای زنده ماندن می‌جنگند. هزاران کودک جان خود را از دست داده و صدها هزار نیز در معرض خطر مرگ به دلیل بیماری‌هایی که می‌توان از آن پیشگیری کرد یا به دلیل سوء تغذیه هستند. اگر کودکان یمنی فرصتی برای آینده‌ای بهتر دارند پس باید طرف‌های درگیر و جامعه بین المللی و تمام کسانی که از نفوذی برخوردارند حمایت از آنها را تضمین کنند.

یونیسف از رنج و مشکلات ۵۴۰ هزار کودک زیر پنج سال به دلیل سوء تغذیه شدید و برخوردار نبودن بیش از ۱۷.۸ میلیون یمنی از جمله ۹.۲ میلیون کودک از آب‌های سالم و خدمات بهداشتی صحبت می‌کند.

سازمان پزشکان بدون مرز پنج دلیل را برای افزایش میانگین سوء تغذیه شدید کودکان یمنی ارائه کرده است که عبارتند از: کاهش توانایی یمنی‌ها برای پرداخت هزینه غذا به خاطر افزایش قیمت‌ها، دشواری در رسیدن به خدمات اولیه بهداشتی، فقر و شرایط معیشتی بی ثبات، نبود آگاهی پزشکی در جامعه و نبود کمک‌های بشردوستانه کافی.

حدود ۳۱ بیمار به دلیل سوء تغذیه شدید بین ژانویه و سپتامبر ۲۰۲۲ وارد بیمارستانی در استان عمران یمن شدند. در همین دوره ۳۹۸۹ کودک که از سوء تغذیه شدید رنج می‌برند وارد بیمارستان‌هایی در استان‌های حجه  و الحدیده شدند. کودکان بین ۶ ماه تا ۲۳ ماه بیشترین تأثیر را از سوء تغذیه شدید می‌گیرند.

سازمان پزشکان بدون مرز اعلام کرد، بیشتر مراکز شاهد افزایش نگران کننده تعداد کودکانی است که از سوء تغذیه رنج می‌برند.

فتحی القدسی، پزشک متخصص تغذیه در بیمارستان شهر تعز گفت: دلایل مشترک بیشتر موارد سوء تغذیه کودکان یمنی کمبود غذا و نبود امنیت غذایی و آب آشامیدنی سالم و محیط زیست سالم است. دستیابی به خدمات اصلی بهداشتی به ویژه برای مادران و کودکان دشوار است. آگاهی جامعه نیز برای حمایت از کودکان زیر پنج سال پایین است و عادات ناسالمی در جامعه وجود دارد. ما موارد زیادی از سوء تغذیه کودکانی را که مادرانشان طی دوره بارداری یا زایمان از تغذیه کافی برخوردار نبودند، معالجه کردیم.

۲۹ دسامبر سازمان نجات کودکان اعلام کرد: یمن در جایگاه دوم در لیست هشت کشوری است که بیشترین آسیب را از نبود امنیت غذایی دیده‌اند. تعداد کودکانی که از سوءتغذیه رنج می‌برند ظرف دو سال گذشته از ۳.۶ میلیون به شش میلیون رسیده است. یعنی ۶۶ درصد افزایش یافته است.

این سازمان در گزارشی آورده است: کودکان بیشتر در معرض سوء تغذیه و مرگ هستند و سوء تغذیه برای کودکانی که نمی‌میرند پیامدهایی را به جا می‌گذارد که در طول زندگی‌شان ادامه خواهد داشت.

شان اورکت، سخنگوی سازمان نجات کودکان گفت: کودکان یمن با خطر سه گانه گرسنگی، بمب و بیماری روبرو هستند و درگیری، جنگ و وخامت اوضاع اقتصادی باعث خطر گرسنگی شدید می‌شود.

رشاد از کارکنان این سازمان اعلام کرد: سوء تغذیه شدید از خطرناکترین مشکلات یمن است و کودکان بیشترین آسیب را از آن می‌بینند. سوء تغذیه در یمن با تولد کودکی از والدینی فقیر آغاز می‌شود که در روز یک وعده یا دو وعده غذایی می‌خورند که تمام عناصر غذایی را ندارد و مادران کودکانی را به دنیا می‌آورند بدون اینکه شیر داشته باشند که به کودک‌شان بدهند. خریدن شیر جایگزین بسیار پر هزینه است. قیمت یک قوطی شیر به حدود ۷ دلار می‌رسد و برای مدت شش روز کافی است و بیشتر خانواده‌های یمنی چنین هزینه‌ای ندارند، در نتیجه وضعیت سلامتی کودک با مشکل مواجه می‌شود و سوءتغذیه می‌گیرد. این مشکلات در روستاها و مناطق دوردست بیشتر است.

براساس آمارهای سازمان ملل تعداد قربانیان کودک در جنگ یمن از سال ۲۰۱۵ به ۱۱ هزار نفر رسیده که از جمله آنها بیش از ۳۷۰۰ کشته هستند. با اینکه آتش بس سال میلادی گذشته از شدت درگیری‌ها کاست اما طی سال میلادی گذشته بیش از ۳۳۰ کودک کشته و زخمی شدند.

براساس گزارش یونیسف حدود ۲۸ درصد از کودکان واکسیناسیون نمی‌شوند و یک میلیون کودک نمی‌توانند به مدرسه بروند و احتمالا این تعداد به شش میلیون نفر برسد چرا که بسیاری از مدارس در معرض ویرانی یا آسیب قرار گرفتند.

سازمان‌های امدادرسانی بین المللی که در یمن فعالیت می‌کنند از کمبود حمایت مالی صحبت می‌کنند.

سازمان یونیسف اعلام کرد: در سال کنونی میلادی برای تعامل با بحران انسانی در یمن به ۴۸۴.۴ میلیون دلار نیاز دارد.